Sıkça Sorulan Sorular

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD), ifa edeceği görev ve nitelikleri ADR Başlık 1.8.3’te belirlenen ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından tehlikeli madde güvenlik danışmanı sertifikası düzenlenerek yetkilendirilen gerçek kişidir.

Üniversitelerin 4 yıllık lisans bölümlerinden veya tehlikeli madde güvenlik programı/bölümü önlisans mezunu olan herkes Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı olabilir. Yetki belgesi sahibi eğitim kuruluşlarında 8 saati teorik saha uygulamaları olan 72 saatlik temel tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimini tamamladıktan sonra Bakanlık tarafından yapılan sınavda 100 üzerinden 70 puan alarak başarılı olmak gerekmektedir.

Danışmanın asıl görevi, işletme başındaki kişinin sorumluluğu altında, yapılan işin gereklilikleri kapsamında en uygun araç ve faaliyetleri belirleyerek kullanımını sağlamak ve en güvenli yolla bu faaliyetlerin yönetimini kolaylaştırmaktır. İşletme içerisindeki faaliyetler göz önüne alındığında, bir danışmanın başlıca görevleri ilave olarak hem ADR’de hem de Yönetmelik’te tanımlanmıştır.

TMGD, sorumlu olduğu işletmede taşıma, yükleme, doldurma veya boşaltma sırasında meydana gelen bir kazanın cana, mala veya çevreye zarar vermesi durumunda kaza hakkında bilgi toplayarak işletme yönetimine ve İdareye bir kaza raporu vermek zorundadır. TMGD kaza ile ilgili olarak taşıma modu, olayın tarihi ve yeri, topografya, hava durumu, olayın tanımı, olaya dahil olan tehlikeli mallar, olayın nedeni ve olayın sonuçları alanlarında bilgilere girerek kaza raporunu sistem üzerinden İdareye tebliğ eder.

Tehlikeli malların taşınması ve ilgili operasyonları dahilindeki işletme faaliyetleri konusunda yıllık olarak İdare’ye sunulması gereken rapora yıllık faaliyet raporu denir. İşletmelerin bir yıl içerisinde iştirak ettikleri tehlikeli maddelerle ilgili olarak bilgilerin idareye bildirilmesi şeklinde hazırlanan yıllık faaliyet raporu, yıl sonu itibariyle ilk üç ay içerisinde hazırlanmak ve ibraz edilmek zorundadır. Yıllık faaliyet raporu işletme için hizmet veren TMGD tarafından e-devlet üzerinden işletme adına sisteme girilir.

Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi ve Raporlar

Tehlikeli madde taşımacılığıyla alakalı olarak Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik yayınlanmış ve 01.01.2014 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yayımlanan yönetmelikle, ADR’ye göre tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı alanında faaliyet gösteren; dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan, taşımacı ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlasıyla iştigal ettiklerinde Ulaştırma Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine başvurarak almaları zorunlu olan belgeye Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi (TMFB) denir. Taşınmakta olan tehlikeli maddenin mevzuata uygun olarak ekonomik, kontrollü, seri, güvenli, insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye olumsuz etkisi en az olacak şekilde taşınması hedeflenmektedir.

Tehlikeli madde taşımacılığıyla alakalı olarak Tehlikeli Maddelerin Demiryoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik yayınlanmış ve 06.07.2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yayımlanan yönetmelikle, RID’e göre tehlikeli maddelerin demiryolu taşımacılığı alanında faaliyet gösteren; dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan, sarnıç-vagon sahibi/kullanıcıları, demiryolu altyapı işletmecisi, taşımacı ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlasıyla iştigal ettiklerinde Ulaştırma Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine başvurarak almaları zorunlu olan belgeye Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi (TMFB) denir. Taşınmakta olan tehlikeli maddenin mevzuata uygun olarak ekonomik, kontrollü, seri, güvenli, insan sağlığına zarar vermeden ve çevreye olumsuz etkisi en az olacak şekilde taşınması hedeflenmektedir.

18/2/2007 tarihli ve 26438 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıyı Tesislerine İşletme İzni Verilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik kapsamında izin alacak veya yenileyecek tehlikeli yük elleçleyen kıyı tesislerinin bu yüklerin elleçlenmesine ve taşınmasına uygun olduğunu onaylayan “Tehlikeli Madde Uygunluk Belgesi” almaları ve geçerli durumda bulundurmaları zorunludur. Tehlikeli Madde Uygunluk Belgesi düzenlenmesine ve geçerlilik durumuna ilişkin usul ve esaslar İdarece belirlenir. Paketlenmiş tehlikeli maddelerin taşınmasında rol alan yük ilgilileri ve kıyı tesisleri, IMDG Kod içinde belirtilen hususları içeren bir güvenlik planı oluşturur ve uygular. ISPS Kod kapsamındaki kıyı tesislerinde, bu madde gereğince istenen planda bulunması gereken hususlar, ISPS Kod “Liman Tesisi Güvenlik Planı” içerisinde bulunabilir. Tehlikeli Madde Uygunluk Belgesi almak isteyen tesislerin Tehlikeli Mal Rehberi (TMR) hazırlaması zorunludur.

Tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı hizmeti vermek üzere Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşu ifade etmektedir. Bakanlıkça belirlenen gerekli şartları sağlayan kuruluşlar üçüncü şahıslara tehlikeli madde güvenlik danışmanlığı hizmeti vermek üzere, TMGDK olarak yetkilendirilir. İş sağlığı ve güvenliği hizmeti veren kuruluşlar, toplum sağlığı hizmeti veren kuruluşlar, çevre danışmanlık firmaları, eğitim kuruluşları, şahıs şirketleri, özel güvenlik kuruluşları, temizlik firmaları, dernekler, federasyonlar, konfederasyonlar, birlikler, vakıflar, meslek odaları, sanayi odaları, ticaret odaları ile sanayi ve ticaret odaları veya bu kuruluşların ortak olduğu kuruluşlar TMGDK olarak yetkilendirilemezler. TMGDK’lar bulundukları Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüğü sorumluluk alanında faaliyet gösterebilirler. TMGDK’lar kuruldukları UAB Bölge Müdürlüğü yetki alanı dışında hizmet verilebilmeleri için, ilgili UAB Bölge Müdürlüğü yetki alanı içerisinde şube açmak zorundadır.

EK-3 Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi İçin Düzenlenen Rapor

24/4/2019 tarih ve 30754 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğe göre; taşımacı, dolduran, paketleyen, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank konteyner/portatif tank işletmecisi olarak bu faaliyetlerden biri veya birden fazlasıyla iştigal eden işletmeler Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi (TMFB) almak zorundadır.

TMFB sahibi işletmeler, 31.12.2019 tarihine kadar Tehlikeli Madde Faaliyet Belgelerini yenilemek zorundadır. Yenileme işlemleri işletmenin faaliyetinin bulunduğu adrese bağlı olarak, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bölge Müdürlüğü’ ne başvuru yapılarak gerçekleştirilir.

“Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge” uyarınca işletmedeki tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerini gösteren rapordur. Bu rapor ilk kez TMFB alacak ya da mevcut TMFB’sini yenileyecek işletmeler için, yalnızca Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Kuruluşları (TMGDK) tarafından düzenlenebilmektedir.

İşletmede kapsam dahilindeki tehlikeli maddeler ile ilgili faaliyet konuları, taşınma şekilleri ve araç yetki belgeleri uygunluğu detaylı olarak belirtilir.

1) Başvuru dilekçesi (EK -1), (Birden fazla vergi numarasına sahip kamu kuruluşlarında varsa Genel Bütçe Vergi Numarası belirtilecektir.) 2) Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi İçin Düzenlenen Rapor (EK-3) 3) İşletmenin unvanını, adresini, iştigalini, temsile yetkili kişilerini, sermayesini, kurucularını ve ortaklarını gösteren en son yayımlanmış olan Ticaret Sicil Gazetesi 4) Tüzel kişiliklerde; unvan, adres, kayıt tarihi, çalışma konusu ve sermayesinin yazılı olduğu son altı ay içerisinde alınmış Ticaret Odası/Sanayi Odası Faaliyet Belgesi 5) Tüzel kişiliklerde temsile ve ilzama yetkili kişileri gösterir İmza Sirküleri (aslı veya noter onaylı sureti) 6) Gerçek kişilerde; Esnaf ve Sanatkârlar Odasından alınan Oda Kayıt/Faaliyet belgesinin aslı, 7) Gerçek kişilerde; İmza Beyannamesinin (aslı veya noter onaylı sureti)

TMFB ilk başvuru ücreti 852TL’dir. TMFB yenileme ücreti ilk başvuru ücretinin %25 ‘i (213TL) kadardır. Yalnızca alıcı veya taşımacı konulu düzenlenen faaliyet belgelerinden ücret talep edilmemektedir. Geçerlilik süresi dolmayan TMFB’ nin yalnızca faaliyet konuları değişikliklerine ilişkin ücret talep edilmemektedir. Mevcut TMFB ’nin geçerlilik süresinin sona ermesi iptal olması durumunda ilk başvuru ücreti alınmaktadır.

TMFB süresi, 31.12.2019 tarihinden önce biten işletmelerin belge geçerlilik süresi tarihinden 30 gün önce yenileme başvurusunu yazılı olarak ilgili Bölge Müdürlüğüne yapmaları gerekmektedir. TMFB süresi, 31.12.2019 tarihinden sonra biten işletmelerin ise; 31.12.2019 tarihine kadar yenileme başvurusunu yazılı olarak ilgili Bölge Müdürlüğüne yapmaları gerekmektedir. TMFB geçerlilik süresi bitiminden önceki 30 gün içerisinde yenileme başvurusunun yazılı olarak yapılması gerekmektedir. Başvuru sürecinde herhangi bir eksik bilgi/belge olması durumunda eksikliklerin, geçerlilik süresi bitiminden sonraki 30 gün içerisinde tamamlanması gerekmektedir. Zamanında yenileme işlemini yapmayan işletmelerin TMFB’si iptal edilir.

EK -3

TEHLİKELİ MADDE FAALİYET BELGESİ İÇİN DÜZENLENEN RAPOR

İŞLETME BİLGİLERİ
İşletmenin Ünvanı
Vergi Daire ve Numarası
İşletme Adresi
TMFB Numarası ve İştigal Konuları Taşıma Yetki Belgesi Numarası
İşletme Yetkilisi Adı/ İletişim Bilgileri/ TEL
TMGDK BİLGİLERİ
TMGDK Ünvanı			TMGD TEHLİKELİ MADDELER GÜVENLİK DANIŞMANLIK A.Ş.
TMGDK Belge No			BKN.U-NET.TMGDK.34.11
TMGDK Merkez / Şube Adresi			SULTAN SELİM MAH. TURAN SOK. NO:25/2 KAĞITHANE / İSTANBUL
TMGDK Vergi Numarası			8450329245
AÇIKLAMA* İşletmenin iştigal ettiği tehlikeli maddeleri sınıf bazında UN numaralarına göre gruplayarak asgari olarak aşağıdaki soruların cevaplanması;	İşletmenin faaliyet konusunun Yönergenin 2. maddesi kapsamında değerlendirmesi:

	Tehlikeli maddelerin işletmeye hangi taşıma şekli ile geldiği (paket, dökme, tank):

	İşletmeye gelen veya gönderilen tehlikeli maddelerin uygun taşıma yetki belgesine sahip araçlar ile yapılıp yapılmadığının (Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre C1, C2, C3, K1, K2, K3, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2, R1, R2 ve TİO) açıklanarak belirtilmesi:

	İşletmeye gelen tehlikeli maddelerin boşaltma işlemlerinin kimin tarafından yapıldığının (Örneğin, boşaltma işlemi bir sözleşmeye bağlı olarak taşımacı tarafından yapılıyorsa, boşaltan taşımacı olup, taşımacının boşaltan olarak TMFB sahibi olması zorunludur) belirtilmesi:

	Tehlikeli maddelerin işletmeden hangi taşıma şekli ile gönderildiği (paket, dökme, tank):

	Gönderilen tehlikeli maddenin paketlenmesi, doldurulması veya yüklenmesinin gönderen tarafından veya üçüncü taraflarca yapılıp yapılmadığının belirtilmesi:

	NOTLAR

İŞLETMEDE GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER	DOLDURAN PAKETLEYEN YÜKLEYEN GÖNDEREN ALICI BOŞALTAN TANK KONTEYNER / PORTATİF TANK İŞLETMECİSİ TAŞIMACI
RAPORU HAZIRLAYAN TMGD Adı Soyadı: İmza:		RAPORU KONTROL EDEN KOORDİNATÖR- ŞUBE SORUMLUSU Adı Soyadı: İmza ve TMGDK Kaşe:		İŞLETME YETKİLİSİ Adı Soyadı: İmza ve Kaşe:

* Hazırlayan TMGD Koordinatör veya Şube Sorumlusu ise ikinci imza sütununun doldurulması yeterlidir.

İş bu değerlendirme raporu ../…/2019 tarihinde … sayfa ve 3 (üç) nüsha olarak düzenlenmiştir.

Personel Eğitimleri

ADR eğitimi, tehlikeli maddelerin türleri, yapıları, acil durumda yapılması gerekenler, ulusal ve uluslararası mevzuatlar uyarınca uyulması gereken kurallar ve işletmenin yükümlülüklerinin anlatıldığı, ilgili tüm personelin alması gereken eğitimdir. Eğitim katılım tutanakları ve yapılan değerlendirme sınavlarının arşivlenmesi gerekmektedir.

Tehlikeli maddelerin taşınması ve ilgili operasyonlarla görevlendirilmiş çalışanların bu tür maddelerin taşınmasına ilişkin zorunluluklar uyarınca sorumluluklarına ve görevlerine uygun olarak eğitim almalıdır. Doğrudan tehlikeli madde operasyonlarıyla ilgili personelin yanı sıra beyaz yaka tabir edilen ofis ortamında çalışan personelin de eğitimlere katılması gerekmektedir. ADR uyarınca eğitimler üç ana başlık altında gerçekleştirilir; genel bilinçlendirme eğitimi, göreve özgü eğitim ve emniyet eğitimi. Genel bilinçlendirme eğitimi, doğrudan tehlikeli maddelerle ilgili operasyonlarda görev almasa dahi tehlikeli maddelerin yapısı, ulusal ve uluslararası mevzuatlar ile acil durumda yapılması gerekenler hakkında eğitim alması gereken tüm çalışanların alması gereken bir eğitimdir. Göreve özgü eğitim, tehlikeli maddelerle ilgili spesifik görevlerin nasıl gerçekleştirileceği ve doğrudan tehlikeli madde operasyonlarında görev alan personelin dikkat etmesi gereken hususların anlatıldığı eğitimdir. Emniyet eğitimi ise tehlikeli maddelerle ilgili güvenlik ve emniyet konularının anlatıldığı ve ilgili tüm personelin alması gereken bir eğitimdir.

ADR Bölüm 1.3 ve ulusal mevzuatta eğitimlerin kim tarafından düzenleneceği net olarak belirtilmemiş olsa da uygulamada eğitimler işletmeye TMGD hizmeti sunan kişiler tarafından düzenlenmektedir.

Tehlikeli maddelerin demiryoluyla taşınmasında yer alan kişiler, RID Bölüm 1.3’te belirtilen eğitimleri almak zorundadırlar. Tehlikeli maddelerin demiryoluyla taşınmasında yer alan kişilerin eğitimi ve bu eğitimleri verecek kurum ve kuruluşlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça düzenlenir. Eğitimler, 24 saatlik Temel RID Eğitimi ve 40 saatlik Göreve Özgü Eğitim olmak üzere ikiye ayrılır; çalışanların görev ve sorumluluklarına bağlı olarak farklı konuları kapsar.

RID Eğitimleri Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kuruluşlarınca yine bakanlık tarafından yetkilendirilmiş eğiticiler vasıtasıyla düzenlenir. Eğitimler işletme içerisinde düzenlenebileceği gibi ayrı bir eğitim merkezinde de gerçekleştirilebilir. Online sistem üzerinden maksimum yirmi kişilik dönemler, eğitimin kapsamı, günleri ve saatleri belirtilerek tanımlanır ve eğitimler gerçekleştirilir.

Denizyoluyla tehlikeli madde taşımacılığıyla iştigal eden işletmelerin tüm ilgili personelinin deniz yolunda taşınan tehlikeli yüklerin riskleri, emniyet önlemleri, emniyetli çalışma, acil durum önlemleri, güvenlik ve benzer konularda alması gereken eğitimdir. Tehlikeli yüklerin yüklenmesi, boşaltılması ve elleçlenmesi faaliyetlerinde görev alan kişilerin görev ve sorumluluklarıyla ilgili konulara ilişkin düzenlenen eğitimdir. Tehlikeli yüklerin işletme sahasında uygun nitelikli, eğitimli, iş güvenliği tedbirlerini almış personel tarafından emniyetli ve kurallara uygun şekilde taşınmasını, elleçlenmesini, ayrıştırılmasını, istif edilmesini, geçici şekilde bekletilmesini ve denetlenmesini sağlar.

IMDG Eğitimleri Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş eğitim kuruluşlarınca yine bakanlık tarafından yetkilendirilmiş eğiticiler vasıtasıyla düzenlenir. Eğitimler işletme içerisinde düzenlenebileceği gibi ayrı bir eğitim merkezinde de gerçekleştirilebilir. Online sistem üzerinden maksimum yirmi kişilik dönemler, eğitimin kapsamı, günleri ve saatleri belirtilerek tanımlanır ve eğitimler gerçekleştirilir.

ADR

ADR, 30 Eylül 1957 tarihinde Cenevre’de Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Sekreterliği (UNECE) himayesinde hazırlanarak 29 Ocak 1968 tarihinde yürürlüğe giren, tehlikeli maddelerin insan sağlığına ve çevreye zarar vermeden, güvenli ve düzenli bir şekilde kamuya açık karayolları ile taşınması amacıyla taşımacılık kural ve standartlarını belirleyen bir anlaşmadır.

“ADR” kısaltması, anlaşmanın Fransızca adı olan “ Accord Européen Relatif au Transport International des Marchandises Dangereuses par R ute” dan gelmekle birlikte Türkçeye “Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşması” olarak çevrilmektedir.

ADR Bölüm 9 kapsamında, Tank ile tehlikeli madde taşımacılığı ve/veya Patlayıcı madde taşımacılığı yapan araç sahiplerinin almakla yükümlü oldukları belgedir. Geçerlilik süresi 1 yıl olan bu belge yapılan yıllık teknik muayenenin uygun olarak sonuçlanmasıyla yenilenir.

Tehlikeli madde taşımacılığında kullanılan ambalajlar ADR Bölüm 6.1, 6.5 ve 6.6 da belirtilen üretim standartlarına uygun olmalıdır. Standartlara uygunluğu yetkili mercilerce onaylanan ambalajlara UN onaylı ambalaj adı verilmektedir. Bu ambalajlar ambalajın tehlikeli malları içermek için uygun olduğunu ifade eden UN Ambalaj Kodu ile işaretlenmektedir.

Uluslararası standartlara göre tehlikeli maddenin sınıfını belirten ve bu tip yük taşıyan tüm araçlarda bulunması gereken etiketler en az 10 cm x 10 cm ölçülerinde olmalıdır. Can ve mal emniyeti açısından ayrı ayrı özellikler arz eden dokuz ayrı tehlikeli madde sınıfı, uluslararası etiket ve kod işaretlerine göre işaretlemeler ADR bölüm 5.2 ‘deki tanımlara göre gerçekleştirilir.

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde, taşımaya konu olan tehlikeli maddelerin UN numarası, miktarı, paketleme grubu, tünel kısıtlama kodu ile bu maddelerin alıcısı ve gönderenine ait bilgileri içeren belgedir.

Tehlikeli maddelerin taşıması esnasında oluşabilecek kaza veya acil durumlarda alınacak tedbirler, tehlikeli malların sınıflarına göre tehlike özellikleri ile ortaya çıkan koşullara ilişkin eylemler ile acil durum eylemlerinin yürütülmesi için kişisel ve genel koruyucu donanımlar hakkında bilgilerin yazılı olduğu belgedir.

Taşıma ünitelerinde bulunması gereken teçhizatlar; her araç için, tekerleğin çapı ve taşıtın azami kütlesine uygun büyüklükte en az bir takoz, iki adet kendi başına durabilen ikaz işareti, göz durulama sıvısıdır. İlaveten her bir araç personeli için, bir uyarı yeleği (EN 471 standardında açıklandığı şekilde), kıvılcım çıkarabilecek metal bir yüzeyi bulunmayan (ex-proof) portatif aydınlatma aparatı, bir çift koruyucu eldiven ve göz koruyucu donanımdır. Bazı sınıflar için gereken ilave koruyucu teçhizatlar ise, araç personelinden her bir kişi için bir acil durum maskesi, kürek, kanalizasyon örtüsü ve toplama kabıdır. Araçların maksimum izin verilen brüt kütlesine göre yeterli sayıda ve kapasitede yangın söndürme cihazları bulunmalıdır.

Ciddi sonuçlara neden olabilecek tehlikeli malların taşımasına dahil olan taşıyıcılar, gönderenler ve diğer taraflar taşıma öncesinde, esnasında veya sonrasında meydana gelebilecek güvenlik risklerini belirleyerek gerekli önlemleri uygulamak ve oluşabilecek olumsuz durumlara müdahale etmek amacıyla bir emniyet planı belirlemelidir. Belirlenen emniyet planı; güvenlik ile ilgili sorumluluk dağılımını, ilgili tehlikeli malların kayıtlarını, güvenlik risklerini ve tehlikeli malların araçta,tankta veya konteynerde tutulması, araçlar arası taşıma veya aktarım sırasında geçici depolama dahil olmak üzere mevcut işlemleri içermelidir.

Diğer Modlar (Demiryolu – Denizyolu – Havayolu)

Tehlikeli maddelerin, demiryoluyla uluslararası taşımacılığında insan sağlığı ve diğer canlı varlıklar ile çevreye zarar vermeden güvenli ve emniyetli bir şekilde taşıma faaliyetini gerçekleştirmek ve bu faaliyetlerde yer alan tarafların hak, sorumluluk ve yükümlülüklerine ilişkin usul ve esasları belirleyen sözleşmedir.

Tehlikeli Maddelerin Demiryoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik kapsamında, taşımacı, gönderen, paketleyen, yükleyen, dolduran ve boşaltan olarak faaliyet gösteren işletmelerin, RID Bölüm 1.8.3’te yer alan hükümlere göre tehlikeli madde güvenlik danışmanı istihdam etmesi veya tehlikeli madde güvenlik danışmanından hizmet alması zorunludur.

İdare tarafından verilmiş geçerli bir tehlikeli madde güvenlik danışmanı sertifikasına sahip olan ve tehlikeli maddelerin havayoluyla taşınması kapsamında eğitim vermek üzere İdare tarafından yetkilendirilen eğitim kuruluşlarından ICAO-TI kapsamında Kategori-6 müfredatına uygun eğitimi almış kişilerdir. Tehlikeli madde sorumlusunun eğitimi, yetkilendirilmesi, görev, yetki ve sorumlulukları ile ilgili hususlar Bakanlıkça belirlenir.

Bu Yönetmeliğin amacı; deniz yoluyla olabilecek güvenlik tehditlerinin önlenmesi ve karşı tedbirlerin geliştirilmesi için, uluslararası sefer yapan gemi ve bu gemilere hizmet veren liman tesislerine yönelik olarak oluşturulan, Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik (ISPS) Kodunun Türk Bayraklı gemilerde ve Türkiye’nin deniz yetki alanı içerisinde yer alan liman tesislerinde etkin olarak uygulanmasını teminen ilgili kurum ve kuruluşların yetki, görev ve sorumlulukları ile bu Kodun öngördüğü yükümlülükler çerçevesinde yapılacak faaliyetlere ilişkin uygulama usul ve esaslarının belirlenmesi, Kodun uygulayıcıları arasında koordinasyon ve işbirliğini de içeren bir uygulama sisteminin sağlanmasıdır.

Tehlikeli madde elleçleyen kıyı tesisleri, tehlikeli maddelerle ilgili yapılan tüm işlemleri ve bu Yönetmeliğin 11 inci maddesinde belirtilmiş sorumlulukların ve 12 nci maddesinde belirtilmiş tedbirlerin nasıl yerine getirildiğini açıklayan bir tehlikeli madde rehberi hazırlar ve bulundurur. Rehber, ilgili tüm tesis personeli, kamu otoriteleri ve tesis kullanıcılarının erişimine ve bilgisine açık bulundurulur. Tehlikeli madde rehberinin hazırlanması, muhteviyatı, formu, onayı ve geçerliği ile ilgili hususlar İdarece belirlenir.

IATA Tehlikeli Maddeler Yönetmeliği ICAO Teknik Talimatlarının “el kitabı” bir versiyonudur. Havayolu tehlikeli mal uzmanları tarafından yazılmış ve düzenlenmiş olan Tehlikeli Ürünler Yönetmeliği, kullanıcı dostu, kolay anlaşılır bir biçimde hava yoluyla tehlikeli mal taşımacılığı için şartları sunar. Ayrıca, nakliyecilerin sevkiyatlarının uygunluğundan ve havayolu şirketleri tarafından hızlı ve kolay bir şekilde kabul edilmelerine yardımcı olabilecek ek bilgiler de içerir. Son olarak, IATA havayollarının gereksinimlerinde ICAO Teknik Talimatlarından biraz daha katı olduğu için DGR, daha kesin bir şekilde bir gönderinin nasıl hazırlanacağını belirtir. Bazı maddeler bir uçak ya da gemideki kişilerin güvenliğini tehlikeye atabilir. Bu tehlikeli maddelerin hava yoluyla taşınması yasak veya kısıtlanabilir. IATA, hava taşımacılığında tehlikeli maddelerin güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için endüstri çabalarına öncülük etmektedir. Dokümantasyon, taşıma ve eğitim standartlarının tanımı, bunların tanıtımı ve kullanımı, hava yoluyla tehlikeli malların taşınmasında çok yüksek bir emniyet derecesinin sağlanması için gereklidir.

Tehlikeli maddelerin havayolu ile taşınmasına yönelik faaliyetlerde bulunan; gönderen ve alıcı ile gönderen, alıcı ve operatör adına iş ve işlemleri yürüten işletmeler, yer hizmetleri işletmeleri ve geçici depolama ve antrepo işletmelerinin tehlikeli madde sorumlusu istihdam etmeleri zorunludur. Tehlikeli madde gönderilerinin, taşıma modu paket talimatlarına uygun şekilde paketlenmesi gerekmektedir. Kargolar, kurallara uygun paketlendikten sonra taşıma süreci için acente ya da gönderici firmaya teslim edilir. Paketleme hizmeti, uzman işletmenin adresinde ya da talep edilen adreste sunulmaktadır. Yeniden ambalajlama hizmeti, kargonun ilgili taşıma modu paket talimatlarına uygun hale getirilmesi amacıyla sunulan bir hizmettir. Bu hizmet tehlikeli madde ve kimyasal madde gönderen şirketlere ve acentelerine, tehlikeli madde içeren teknik malzeme gönderimi yapan havayolu şirketlerine sunulmaktadır. TMGD Danışmanlık, tehlikeli madde içermeyen ancak özel paketlemeye ihtiyaç duyulan gönderiler için de özel bir hizmet sunmaktadır. Hassas ürün paketlemesi; ağır, kırılabilir, şekilsiz yapısı nedeniyle zor paketlenen, taşıma modu şartlarına göre elleçleme aşamasında hasar görebilecek, neme ve darbeye karşı hassas ürünler için verilen bir hizmettir. TMGD Danışmanlık alanında ya da adresinizde sunulan bu hizmet için konusunda profesyonel olan ekibi, ihtiyaç halinde ürünün bulunduğu adreste keşif yaparak en uygun çözümü üretecektir. Bu hizmet, hassas ürün gönderen ihracatçı firmalara ve acentelerine sunulmaktadır. Ürünlerin paket içinde ve paketlerin konteyner içinde sabitlenmesi, lojistik süreçlerinde oluşabilecek hasar riskini asgari seviyelere indirmektedir. Tek bir sandık içinde ürünün sabitlenmesi ya da proje taşımacılığı esnasında tüm ürünlerin sabitlenmesi için TMGD Danışmanlık’ı arayabilirsiniz. TMGD Danışmanlık, emniyeti azami seviyede tutmak ve taşıma zincirinde zamanında gönderimi sağlamak için müşterileri adına tehlikeli maddeler kontrol prosedürü uygulayarak, kabul ve onaydan geçirme hizmeti vermektedir. Tehlikeli maddeler kabul prosedürleri (Acceptance Checklist uygulaması), paketleme ve yük güvenliğini kapsayan gözetim hizmetleri ve raporları (Vanning Survey) emniyetin sağlanması ve devamlılığı açısından büyük önem taşımaktadır. Bu hizmetimiz; havayolu şirketlerine, liman işletmelerine ve antrepo hizmeti veren şirketlere sunulmaktadır. Numune gönderimleriniz için ise gümrük ve hava kargo için gerekli diğer dokümanlara sahip olduğunuzu varsayılırsa, SDS/MSDS yeterli olacaktır.

Emniyet yönetim sistemi; doğmuş veya doğabilecek tehlikeleri ve risk unsurlarını belirlemek, söz konusu tehlikeleri ve riskleri bertaraf etmek veya asgari düzeye indirgemek adına gerekli organizasyonel yapıları, sorumlulukları, emniyet politikaları ve prosedürlerini de kapsayacak biçimde, emniyetin koordineli ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesini temin etmek için tüm unsurları ile uyumlu ve organize bir şekilde işletmeciler tarafından oluşturulması gereken sistemi ifade etmektedir.

Yük taşıma birimleri içerdikleri tehlikeli maddelerin özelliklerini ifade edecek tehlike ikaz levhaları ile işaretlenmelidir. Söz konusu işaretler en az 25 cm x 25 cm ölçülerinde olacaktır. Bu işaretlemeler IMDG CODE Bölüm 5.3 ‘deki tanımlara göre gerçekleştirilir.

Tehlikeli malların birden fazla modda taşındığı durumlarda gönderenin, alıcının ve taşıyıcının adının ve adresinin bulunduğu tehlikeli maddenin tanımını, türünü,miktarını içeren kombine bir tehlikeli mal beyanı ve konteyner ambalaj sertifikası olarak kullanılabilecek olan belgedir.

Liman tesislerinin vermekte oldukları hizmetler ve operasyonlardan kaynaklanan, yaşanan veya yaşanması muhtemel çevre kaynaklı olumsuzlukların giderilmesi, mümkün ise ortadan kaldırılması ve çevreye daha duyarlı liman tesislerinin oluşturulması adına Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı & TSE tarafından belirlenen kriterlerin yerine getirilerek “Yeşil Liman” sertifikası alınması sürecidir.

Avrupa Limanları Organizasyonu (ESPO) tarafından verilen, liman sektörüne özgü çevre yönetim sistemi sertifikası PERS (Liman Çevresel İnceleme Sistemi) sertifikasyonu ve EcoPorts statüsü alma sürecidir.

Atıklar

İnsanların sosyal ve ekonomik faaliyetleri sonucunda işe yaramaz hale gelen, kullanım süresi dolmuş yaşadığımız ortamdan uzaklaştırılması gereken maddelere genel olarak atık denmektedir. 2015 yılında yayınlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre ise atık; üreticisi veya fiilen elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişi tarafından çevreye atılan veya bırakılan ya da atılması zorunlu olan herhangi bir madde veya materyal olarak tanımlanmaktadır.

Taşıma işlemi ve bedeli atık üreticisine ait olup, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre tehlikeli atık sınıfına giren atıklar, Yönetmeliği’nin 11, 12 ve 13’üncü Maddeleri doğrultusunda tehlikeli atık taşıma lisansı olan araçlarla sevk edilmelidir. Taşıma sırasında aracın tehlikeli atık taşıma lisans belgesi, sürücü eğitim sertifikası, gönderilen her atık tipi için ayrı olmak üzere firmanın bulunduğu ilin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne atık üreticisi firma tarafından alınacak Ulusal Atık Taşıma Formu ve sevk irsaliyesi doldurularak D Nüshası İlin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilecektir. Lisanlı araçlar tehlikeli atıkların taşınması için sızdırmazlık gibi özel önlemler alınmış ve Bakanlıktan lisanslanmış araçlardır. Yönetmeliğe göre Tehlikeli atıkların lisanslı araçla nakliyesi zorunludur. Normal nakliye araçlarıyla tehlikeli atık taşınmasına izin verilmemektedir.

Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-IV’ündeki Atık Listesinde yer alan tehlikeli atıklar ile taşınması kendi mevzuatı ile kurala bağlanmış olan özel atıklar ve tıbbi atıkların karayolu ile taşınmasına dair esaslara göre atıkların tehlikeli madde olup olmadığı belirlenir.Yönetimleri özel mevzuat ile düzenlenmiş olan özel atıklar ve tıbbi atık hariç olmak üzere Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğin Ek-IV’ündeki Atık Listesinde (*) ile işaretlenmiş atıklar ve 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde tanımlanan atıklar tehlikeli atıklardır.

Diğer Konular

20/6/2012 tarihli, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında 30 Nisan 2013 tarihli, 28633 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “ÇALIŞANLARIN PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMASI HAKKINDAKİ YÖNETMELİĞİ” 10. Maddesine göre, patlayıcı ortam oluşma ihtimali bulunan işletmelerde, herhangi bir acil durumda işletme içerisindeki personel nasıl hareket edeceğini bilmezse can ve mal kaybı yaşanabilir, işte bu tür can ve mal kaybı gibi olayların yaşanmaması için, bu işletmeler de Patlamadan Korunma Dokümanı hazırlanması ve bu doküman ışığında gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir. Patlamadan Korunma Dokümanı, işletme içinde bulunan personelin zarar görmesini önlemek, iş makinelerinde herhangi bir patlama meydana gelme riskini en aza indirmek ve tehlikeli durumlarda oluşabilecek zararların mümkün olduğunca önüne geçmek için gerekenleri belirten belgelerdir.

Seveso, kuzeybatı İtalya’da Milano’ya 20 km uzaklıkta küçük bir kasabadır. Kentin hemen yanı başındaki ICMESA Chemical Company’ye ait fabrikada 10 Temmuz 1976 günü triklorofenol (TCP) üretimi yapan bir reaktördeki patlama sonucu beyaz bir gaz bulutu çevreye yayılmıştır. Bu zehirli gaz, bu güne kadar bilinen en zehirli gazlardan dioksindir. Kasabada kısa bir süre içinde hayvan ölümleri görülmeye başlanmış, patlamadan beş gün geçtikten sonra da hastaneye başvurular başlamıştır. Yapılan kontroller sonunda kasabada geniş bir bölgenin tamamen kirlendiği anlaşılmış ve 100 kadar ev tamamen boşaltılmıştır. Bu çevre faciasının etkileri uzun yıllar sürmüş ve yetkilileri büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması yönünde önlem almaya yönlendirmiştir.

1976 Yılında İtalya’nın Seveso kasabasında gerçekleşen bu kaza sonrasında, endüstriyel kazaların oluşmasının engellenmesi ve gerekli önlemlerin alınması adına hazırlanmış olan Seveso Direktifi (82/501/EEC) kabul edilmiştir. 9 Aralık 1996’da ise 96/82/EC sayılı “Tehlikeli Maddeleri İçeren Büyük Kaza Risklerinin Kontrolüne İlişkin Direktif (Seveso-II Direktifi)” yayımlanmıştır. Seveso-II Direktifinin ülkemiz mevzuatına uyumlaştıran “Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik” Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlığınca oluşturulan bir komisyon marifetiyle hazırlanarak, 30 Aralık 2013 tarih ve 28867 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Büyük Endüstriyel Kaza, herhangi bir kuruluşun işletilmesi esnasında, kontrolsüz gelişmelerden kaynaklanan ve kuruluş içinde veya dışında çevre ve insan sağlığı için anında veya daha sonra ciddi tehlikeye yol açabilen bir veya birden fazla tehlikeli maddenin sebep olduğu büyük bir emisyon, yangın veya patlama olayını ifade etmektedir.

Bakanlığımız yazılım portalı olan Çevre Bilgi Sistemi bünyesinde yer alan Seveso Bildirim Sistemi, Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik Ekinde yer alan Tehlikeli Kimyasal Maddeleri bulunduran kuruluşların, bulundurdukları maddeler ile miktarlarını Bakanlık’a beyan ettikleri sistemdir. Yönetmelik gereği işletmeler tarafından yapılması gerekli bu beyan, Seveso Bildirimi olarak adlandırılır. Yapılan Seveso Bildirimi sonrasında işletmeler, sistem tarafından “Alt Seviyeli Kuruluş”, “Üst Seviyeli Kuruluş” veya “Kapsam Dışı” olarak sınıflandırılır. Seveso Bildirim Sistemine, online.cevre.gov.tr adresinden erişim sağlanabilir.

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE) tarafından ortaklaşa geliştirilen, deniz ve kara yoluyla taşınmak üzere yük taşıma birimlerinin taşınması ve paketlenmesi için belirlenen 2014 IMO / ILO / UNECE Kargo Taşımacılığı Ünitelerinin Paketlenmesi Uygulama Kuralları ’dır.

Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) nün Deniz Emniyeti Komitesi (MSC) tarafından denizde ya da deniz yoluyla olabilecek terör eylemlerinin önlenmesine yönelik yeni kuralların belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda gemilerin ve liman tesislerinin güvenlik tehditlerini tespit etmek ve uluslararası ticaretle iştigal eden gemileri ve liman tesislerini etkileyen güvenlik eylemlerine karşı önleyici tedbirleri içeren standartlardır.

Dökme yüklerin nakliyesinde karşılaşılan problemlerin çözümüne yönelik dökme yüklerin taşınması için Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) öncülüğünde uluslararası alanda kabul edilebilir bir emniyetli çalışma kodunun belirlenmesi, deniz yoluyla taşınan dökme kuru yüklerin yüklenmesi, hesaplanması, taşınması, boşaltılması işlemlerindeki uygulamaların, prosedürlerin ve alınacak önlemlerin belirlendiği standartlardır.

Tehlikeli sıvı kimyasalların taşınmasında kullanılan gemilerin (tonajına bakılmaksızın) dizayn ve inşa standartlarını belirleyerek, bu kimyasalların dökme halde deniz yoluyla emniyetli bir şekilde taşınmasına ve ilgili ürünlerin niteliğini göz önünde bulundurarak gemi, içindeki personel ve çevrenin maruz kalacağı riskleri en aza indirmek amacıyla gemilerde bulunması gereken donanımlara ilişkin uluslararası standartlardır.

Sıvılaştırılmış gazlar ve sair bazı maddelerin taşınmasında kullanılan gemilerin dizayn ve inşa standartlarını belirleyerek, bu sıvılaştırılmış gaz ve sair maddelerin dökme halde deniz yoluyla emniyetli bir şekilde taşınmasına ve ilgili ürünlerin niteliğini göz önünde bulundurarak gemi, içindeki personel ve çevrenin maruz kalacağı riskleri en aza indirmek amacıyla gemilerde bulunması gereken donanımlara ilişkin uluslararası standartlardır.